Mua gì về làm quà khi đi du lịch Yên Bái

Thứ ba, 01/08/2023, 10:54 GMT+7

MUA GÌ VỀ LÀM QUÀ KHI ĐI DU LỊCH YÊN BÁI

Những món quà không thể bỏ qua khi đi du lịch Yên Bái. Một chuyến du lịch trọn vẹn và thành công thì không thể nào thiếu đi những món quà thân thương dành tặng cho gia đình người thân và bạn bè.

1. Thịt trâu gác bếp:

Trâu gác bếp Tây Bắc tức là đặc sản thịt trâu khô của bà con dân tộc thiểu số từ một trong 6 tỉnh Tây Bắc Bộ, đều ngon cả. Nhắc đến hương vị Tây Bắc thì món thịt trâu gác bếp là không thể thiếu món này được chế biến từ những miếng thịt trâu tươi ngon. Trâu miền núi được chăn thả tự nhiên, ăn cỏ và lá rừng nên thịt chắc ngọt. Thịt trâu sau khi được tẩm ướp những gia vị đặc trưng của Tây Bắc như mắc khén, ớt rừng sẽ được mang sấy trên bếp củi hay cho vào lò sấy. Thịt trâu khô được đóng gói nửa kg hoặc 1kg rất dễ bảo quản nên du khách thường mua về làm quà.

Khi thưởng thức bạn sẽ thấy sợi thịt dai, có độ cay của ớt rừng, các gia vị đã thấm đều đến từng thớ thịt. Trâu gác bếp đã trở thành truyền thuyết với vị cay tê từ gia vị đặc trưng miền Tây Bắc, ai mùi khói bếp khiến bất cứ ai cũng phải mê. Nó không cay, nó không cứng nhưng lại tê tê ngòn ngọt! Thế mới lạ.

Thịt trâu tươi được ướp gia vị đặc biệt cùng hạt mắc khén Tây Bắc của đồng bào dân tộc Thái tại Sơn La, gác bếp củi sấy khô bằng khói trong nhiều ngày. Điểm khác biệt của Trâu gác bếp là mùi vị thơm ngon đặc trưng không nơi nào có, rất ngọt và đậm đà khó quên.

Trâu gác bếp là món ăn truyền thống của người Thái Đen, nay đã là đặc sản và phổ biến khắp cả nước. Thường vào dịp Tết Nguyên Đán hoặc các lễ hội người ta mang biếu nhau là nhiều.

Trong những ngày mọi người quây quần cùng nhau, ngồi lai rai vài miếng thịt trâu gác bếp cùng chút tửu cay nồng để cảm nhận mùi khói lan toả khắp miệng, vị ngọt từ thịt tự nhiên khiến ai cũng thích mê. Đây là lựa chọn không tồi khi du lịch tại Yên bái mà chưa biết mua quà gì về tặng cho bạn bè và người thân.

2. Mật ong hoa nhãn:

Văn Chấn là huyện có diện tích trồng nhãn lớn nhất Yên Bái. Khi hoa nhãn nở rộ thì ngoài bọ xít, các loài ong cũng kéo nhau về hút mật. Người Văn Chấn tận dụng “tài nguyên thiên nhiên” này để nuôi ong lấy mật. Mật ong hoa nhãn vàng tươi, trong và thoang thoảng hương hoa nhãn. Cứ vào độ tháng Tư hàng năm, khi những chùm hoa nhãn nở rộ. Cũng là lúc người dân Văn Chấn biết mình sắp được một mùa mật ong ngọt lịm.

Những cánh rừng nhãn bạt ngàn ở Văn Chấn trở thành nguồn dự trữ mật dồi dào cho biết bao đàn ong. Từng tốp ong thợ cần mẫn ngày đêm để mang đến cho đời thứ mật vàng óng ánh từ hoa nhãn đầy dưỡng chất. Những giọt mật trong veo, vàng như hổ phách khiến người ta cứ nôn nao dùng tay quệt ngay vài giọt rồi cho vào miệng. Vị ngọt tan ngay trên vị giác cùng hương thơm dịu dàng của hoa nhãn làm người ta ngất ngây cứ dùng dằng không muốn rời miền núi hấp dẫn này.

Để lấy được mật ong nhãn phải thật khéo léo, nhẹ nhàng. Thì mới có thể tách gọn được giọt mật nguyên chất không pha lẫn tạp chất. Bên cạnh đó mật ong nhãn Văn Chấn còn nổi tiếng với độ tinh khiết. Với tập tục trồng trọt theo phương pháp tự nhiên nên những cây nhãn từ lúc trồng đến lúc ra hoa luôn đảm bảo được sự sạch nguyên của chúng. Cũng vì thế mà mật ong nhãn trở thành thứ mật ngon hàng bậc nhất vùng Tây Bắc. Tuy nhiên vì có quá nhiều dưỡng chất nên mật ong nhãn vẫn được khuyến cáo tránh dùng trước bữa ăn.

3. Lạp Xưởng Yên Bái:

Lạp xưởng cũng là một đặc sản Yên Bái được nhiều người chọn mua làm quà. Lạp xưởng được làm từ thịt heo ngon, ướp gia vị đậm đà. Một bí quyết làm lạp xưởng ngon của người Yên Bái là dùng các loại củi có tinh dầu thơm như củi quế để tăng thêm hương vị cho món ăn.

Nguyên liệu chính của món lạp sườn gác bếp là thịt lợn và ruột non của lợn. Ngoài nguyên liệu chính từ thịt lợn, để có món lạp sườn hun khói Sơn La thơm ngon, người ta cần có những loại gia vị không thể thiếu như: gừng, ớt, rượu trắng, đường, muối, hành khô và đặc biệt không thể thiếu món gia vị trứ danh đặc sản Tây Bắc- hạt mắc khén..

Một nét riêng biệt của lạp sườn gác bếp Yên Bái mà không nơi nào có được đó là các loại gia vị đều mang đậm hương vị của nhiều loại cây rừng như gừng núi, hạt tiêu rừng, mắc mật, quế, các loại thảo quả, và đặc biệt là hạt mắc khén và hạt dổi của núi rừng… Tất cả đều được xay nhỏ và được pha trộn với nhau theo tỷ lệ của từng mùa.

Sau khi nhồi xong lạp sườn, người ta sẽ phơi lạp sườn trong nắng từ 2 đến 3 ngày. Sau khi phơi nắng, lạp sườn sẽ được treo lên gác bếp để làm chín và sấy khô. Đây cũng chính là lý do cho ra đời tên gọi lạp sườn gác bếp .Trong cách làm lạp sườn gác bếp, lạp sườn phải được hun khói dưới than hồng, đỏ lửa liên tục trong vài ngày.

Củi dùng để hun lạp sườn phải là củi lấy từ núi đá than sẽ đượm và hồng lâu. Hoặc người dùng bã mía khô để hun lạp sườn. Thời gian lạp sườn được hun khói, treo trên gác bếp phụ thuộc vào độ khói, độ dầy của lạp sườn. Thời gian hun khói lạp sườn có thể lên đến một tuần. Sau khi hun khói, lạp sườn sẽ chuyển dần sang màu cánh gián và có thể sử dụng được.

Khi ăn lạp sườn gác bếp, để nguyên cả khúc đem chiên chín, sau mang thái lát, Khi ăn chấm với mắm gừng hoặc tương ớt thêm chút rau thơm gia vị tùy theo khẩu vị hoặc cách bày món ăn của mỗi người, mỗi vùng. Khi thưởng thức lạp sườn gác bếp Tây bắc ta thấy có mùi của nắng vùng cao, có hương lửa của rừng thoang thoảng mùi gừng, mắc mật, mắc khén hương vị của núi rừng. Đối với người dân vùng cao thì món lạp sườn gác bếp dường như là món khá giản dị, mang hương vị đậm đà và lúc nào cũng có thể thưởng thức. Mấy ngày đầu, phải nổi lửa hồng cho miếng lạp xưởng được hơi khói mới. Cứ thế, miếng lạp xưởng được treo quanh năm nơi góc bếp mà không lo bị hỏng.

4. Táo Mèo Mù Cang Chải:

Vùng núi miền Tây Yên Bái không chỉ nổi tiếng với tầng tầng, lớp lớp ruộng bậc thang đã được xếp hạng danh thắng quốc gia, với những trò chơi dân gian đậm đà bản sắc dân tộc, những điệu xòe của những cô gái Thái, những điệu khèn của các chàng trai Mông hay chè Shan tuyết suối Giàng sóng sánh, mà nơi đây còn nổi tiếng với một loại quả rừng vừa mang hương vị đậm đà vừa là vị thuốc quý cho sức khỏe đó chính là Sơn tra (tên gọi khác là quả Táo mèo). Táo mèo là thứ quả rất nổi tiếng của vùng Tây Bắc. Nhưng nổi tiếng và được nhiều người biết đến thì phải nói đến táo mèo Yên Bái.

Sơn tra là một loài cây rất khoẻ, phát triển tự nhiên trên những cánh rừng, cũng có thể sống ở khe núi, nơi khô hạn, thiếu đất, cành có nhiều gai sắc, chiều cao trung bình 7 – 10m, thân gỗ, tán lá rộng. Sơn tra ra hoa vào cuối mùa xuân (tháng 3 – 4) và cho thu hái quả vào mùa thu. Tháng 9, tháng 10 là tháng quả sơn tra chín rộ. Những quả sơn tra ngon là những quả nhỏ, có mầu hồng trắng hoặc vàng trong, hơi dẹt, khi gọt không có cảm giác sít tay, khi ăn táo có vị ngọt, giòn, hơi chua và chan chát (vì vậy có nơi còn gọi là quả chua chát) với mùi thơm hấp dẫn.

Ở nhiều nơi người ta còn gọi táo mèo là sơn tra. Táo mèo mọc dại ở rừng và cho quả vào tháng 9, tháng 10 hàng năm. Những người hái táo giỏi mách rằng táo mèo ngon nhất là những quả nhỏ có sâu. Loại quả tuy bé nhỏ này nhưng lại có thể chế biến thành rất nhiều thứ khác nhau. Nếu không kìm lòng được trước mùi thơm của táo bạn có thể thưởng thức ngay lập tức. Hoặc có nhiều thời gian thử món rượu táo mèo, ô mai táo mèo hay muối xổi là một trong những lựa chọn hấp dẫn dành cho bạn. Mà kỳ lạ thay dù chế biến thành món nào thì táo mèo vẫn giữ nguyên được hương vị và cũng làm say lòng người ta thế thôi.

Táo mèo cũng không quá khó mua nên cứ vào mùa lại thấy người ta bày bán ở khắp nơi. Những quả bé con ửng hồng như một lời rủ rê du khách ghé thăm Yên Bái một lần cho ngắm tận mặt táo mèo đích thực vùng cao.

5. Chè Shang Tuyết Cổ Thụ Suối Giàng:

Suối Giàng là một xã vùng cao thuộc huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái. Nằm trên độ cao gần 1.400 m, được ví như Sa Pa, Tam Đảo, Đà Lạt bởi khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm. Tuy nhiên, du khách đến với Suối Giàng không phải để nghỉ dưỡng mà chủ yếu để được thưởng thức thứ chè đặc sản mang tên Shan Tuyết từ những cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi.

Giống chè Shan tuyết được trồng nhiều ở vùng núi Tây Bắc có khí hậu mát mẻ, độ ẩm cao. Tuy nhiên, cây chè Shan tuyết phù hợp với điều kiện tự nhiên của Suối Giàng nhất nên cây phát triển tự nhiên, không cần chăm bón nhiều. Đến Suối Giàng bạn sẽ thấy bạt ngàn gốc chè Shan tuyết tươi tốt quanh năm với tuổi thọ từ 100 đến 300 năm. Chè Shan Tuyết càng già càng phủ trắng thì càng quý. Ai đã từng lên thăm xã Suối Giàng, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái, đều không khỏi ngỡ ngàng trước bạt ngàn những cây chè Shan Tuyết cổ thụ to lớn thân nhuộm màu trắng mốc, uốn lượn nhiều cành buộc người hái phải trèo lên mới thu hoạch được.

Thừa hưởng khí hậu núi cao quanh năm mát mẻ, nhiều ngày có mây mù nên chè ở đây búp to, phủ một lớp lông tơ mịn như nhung, trắng như tuyết. Chè Shan Tuyết là loại cây mọc tự nhiên trên vùng núi cao, được nuôi dưỡng bằng sinh khí của đất, trời nên búp và lá chè rất to, có màu xanh đậm, trên mặt lá phủ một lớp lông tơ mỏng trắng như tuyết. Vì vậy mà chè có tên Shan Tuyết (chè được ngậm tuyết trên núi cao).

Cũng bởi thứ đặc sản quý giá này mà khâu chế biến cũng phải thật cẩn trọng. Khi sao trà phải thuần thục đôi tay để không rớt mất tuyết trắng. Đến khi săn lại bằng hạt đậu xanh áp bên ngoài lớp áo trắng tinh thì công đoạn xem như hoàn tất.

Một năm chè Shan Tuyết được thu hoạch thành 3 vụ trong đó vụ cuối thường vào khoảng tháng 8 đến tháng 9 âm lịch. Khi đến mùa thu hoạch, bạn sẽ bắt gặp hình ảnh cô gái Mông trong chiếc váy xòe bắt mắt trèo lên những cây chè cổ thụ hái búp xanh non. Chè Shan Tuyết càng già càng quý, càng nhiều tuyết trắng thì tính dược liệu càng mạnh. Bởi vậy những đôi bàn tay thoăn thoắt ngắt từng búp nõn nhưng vẫn nhẹ nhàng để không làm mất lớp tuyết trắng phủ bên trên.

Chè Tuyết cổ thụ uống có rất nhiều tác dụng tốt cho cơ thể chống ôxy hóa, giúp mọi người tỉnh táo, sảng khoái… Nước chè sóng sánh như mật ong rừng, sau khi uống vị ngọt, đượm cảm nhận được vị của chè rất lâu như hương của núi rừng tan dần trong miệng.

Thương hiệu chè Suối Giàng nhận được sự đánh giá cao về chất lượng, được xuất đi nhiều nơi trong nước và thị trường nước ngoài. Đến đây rồi bạn nhất định phải tự mình hái những búp chè non pha một ấm trà tươi thưởng thức trong tiết trời mát mẻ hoặc mua những gói chè đã được chế biến thủ công, đảm bảo tiêu chuẩn mang về làm quà nhé!