Tháp Chàm Poshanu – Di Tích Kiến Trúc Của Người Chăm Tại Bình Thuận 

Tháp Chàm Poshanư là một trong những danh thắng đặc biệt của vùng đất Phan Thiết mà chắc chắn khi đến du lịch nơi đây bạn cần phải tới thăm quan, tới đây không chỉ để chiêm ngưỡng vẻ đẹp có phần đã bị hoang tàn và đổ nát do di chứng thời gian.

Tháp Poshanư hay còn gọi là po Sah Inu nằm trên đồi Bà Nài, phường Phú Hài, cách trung tâm Phan Thiết 7 km về phía Đông Bắc.

Người Chăm xây dựng nhóm tháp Poshanư vào cuối thế kỷ thứ 8, đầu thế kỷ thứ 9 để thờ Thần Shiva, một trong những vị thần quan trọng của Ấn Độ giáo. Đến thế kỷ 15, người Chăm tiếp tục xây dựng một số đền thờ dạng kiến trúc đơn giản để thờ công chúa Poshanư, tương truyền là con vua Para Chanh được nhân dân yêu quý về tài đức và phép ứng xử. Từ đó có tên là tháp Poshanu.
Theo những cuộc khai quật khảo cổ tại khu Tháp Poshanư từ năm 1992 đến 1995, đã phát hiện ra nhiều nền móng của những ngôi đền bị sụp đổ và bị vùi lấp hàng trăm năm nay, cùng với gạch ngói và một số hiện vật có niên đại từ thế kỷ 15. Hiện nay, Tháp Poshanư đã được tiến hành tu bổ, tôn tạo.

Đến thăm tháp Poshanư, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những tinh hoa kiến trúc của người Chăm xưa mà còn được lắng nghe câu chuyện tình yêu của nàng công chúa. Sự ra đời của quần thể tháp gắn liền với câu chuyện tình đẹp nhưng không trọn vẹn của công chúa Poshanư. Poshanư là một công chúa có công lớn trong việc tổ chức hướng dẫn nhân dân vùng Tuy Phong, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc ngày nay sản xuất nông nghiệp, khai phá đất rừng làm rẫy, trồng lúa nước, trồng bông dệt vải, xây dựng các công trình thủy lợi. Công chúa Poshanư cũng là người định ra nhiều quy tắc trong quan hệ giao tiếp, đối xử tiến bộ trong gia đình và xã hội của triều đình trong thời kỳ đó.

Tháp Chàm Poshanư là một nhóm di tích còn sót lại của Vương quốc Chăm Pa xưa. Tháp có phong cách kiến trúc Hòa Lai – một trong những phong cách nghệ thuật cổ của Chămpa. Tuy chỉ có kích thước vừa và nhỏ, nhưng chắt lọc được những tinh hoa kỹ thuật kiến trúc và nghệ thuật trang trí của người Chăm xưa tạo nên vẻ uy nghiêm và kỳ bí.

Vào mỗi dịp tết Katê hằng năm tại nhóm đền -  Tháp Poshanu đông vui như ngày hội lớn. Đồng bào người Chăm tụ họp về tổ chức các tục lệ tín ngưỡng và hoạt động văn hóa đặc sắc. Du khách thập phương cũng đổ về đây tham quan, nghiên cứu và thưởng thức nét văn hóa truyền thống của người Chăm.  Lễ hội Kate thường được diễn ra vào tháng 7 theo Chăm lịch thì sẽ rơi vào tầm tháng 9-10 dương lịch.  

Tháp Chàm Poshanư là một công trình kiến trúc của vương quốc Chăm Pa có giá trị nghệ thuật, lịch sử, văn hóa, kiến trúc. Nơi đây đã được Nhà nước công nhận và xếp hạng di tích quốc gia nên đã dần trở thành điểm tham quan hấp dẫn du khách khi có dịp đến với thành phố Phan Thiết.