Tam Cốc Bích Động – Ngẩn Ngơ Trước Cảnh Sắc Thiên Nhiên Hữu Tình

Tam Cốc Bích Động là một khu vực cảnh quan rộng lớn, nổi bật với những hang động đá vôi, phong cảnh làng quê tuyệt đẹp và ngôi chùa cổ Bích Động. Khu du lịch Tam Cốc – Bích Động nằm ở huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, có diện tích tự nhiên là 350.3 ha, nằm cách quốc lộ 1A 2 km, cách thành phố Ninh Bình 7 km, cách thành phố Tam Điệp 9 km. Chủ yếu khu vực nằm trên xã Ninh Hải (Hoa Lư).  Khu du lịch Tam Cốc Bích Động gồm nhiều tuyến tham quan du thuyền, đi xe đạp và đi bộ nối khoảng gần 20 điểm du lịch.

Tam Cốc nghĩa là Ba hang còn có tên Xuyên Thuỷ động nằm ở xã Ninh Hải, Hoa Lư. Xa xưa vùng này là biển cả sóng vỗ qua nhiều thế kỷ bào mòn vào vách đá tạo nên những hình thù kỳ lạ.

Năm 1773, cụ Nguyễn Nghiễm (thân sinh của đại thi hào Nguyễn Du) đã đến thăm động. Nhìn toàn cảnh núi, động, sông nước, đồng ruộng, bầu trời ở đây đều phủ một màu xanh ngợp mắt nên cụ đã đặt cho động một cái tên rất đẹp và mộng mơ “Bích Ðộng” (có nghĩa là Ðộng Xanh). Ðến đây du khách sau khi viếng thăm chùa, con thuyền nhỏ sẽ đưa du khách đi quanh co trong hang núi huyền ảo. Bích Ðộng đã được mệnh danh là “Nam Thiên đệ nhị động” (động đẹp thứ nhì ở trời Nam).

Tam Cốc Bích Động Ninh Bình là một phần trong Quần thể danh thắng Tràng An – Di sản thế giới kép đã được UNESCO công nhận về các giá trị văn hóa và tự nhiên.

Hang Cả

Cái tên Tam Cốc bắt nguồn từ ba hang động ở đây: Hang Cả, Hang Hai và Hang Ba. Tam Cốc còn được biết đến với cảnh quan kì diệu của dòng sông với những ruộng lúa nằm hai bên, được bao quanh bởi những đỉnh núi đá vôi kỳ vĩ.

Khám phá Tam Cốc Ninh Bình có 2 cách: Bạn có thể đạp xe tận hưởng khung cảnh thanh bình của những cánh đồng lúa và tìm hiểu đời sống mộc mạc của người dân bản địa.

Một lựa chọn khác cũng rất thú vị là ngồi trên một chiếc thuyền gỗ ở thôn Văn Lâm và đi thuyền dọc theo con sông Ngô Đồng ngắm những cảnh quan tuyệt đẹp với non xanh nước biếc. Chuyến hành trình trên chiếc thuyền gỗ từ thôn Văn Lâm sẽ đưa bạn đi qua Hang Cả.

Đây là hang động dài nhất trong ba hang ở khu du lịch Tam Cốc. Hang Cả dài khoảng 127 mét với chiều rộng khoảng 20 mét. Truyền thuyết kể rằng đây từng là nơi ngồi câu cá của một vị tiên ông tóc trắng như mây, và cho đến nay, nhìn từ phía bên ngoài, Hang Cả vẫn mang hình dáng của vị tiên ông thư thái ngồi câu cá.

Hang Hai

Sau Hang Cả là Hang Hai. Ngồi thuyền đi qua hang động dài hơn 60 mét, bạn có thể ngắm nhìn những nhũ đá lấp lánh rũ xuống từ trần hang.

Hang Ba

Nằm cách Hang Hai không xa là Hang Ba. Hang động này khá khác biệt với trần hang thấp hơn so với Hang Cả và Hang Hai. Sau khi đi thuyền qua một loạt các hang động xuyên núi, bạn có thể khoan khoái tận hưởng khung cảnh trời mây non nước đẹp đến nao lòng của khu Tam Cốc.

So với Khu du lịch sinh thái Tràng An thì khu du lịch Tam Cốc có ít hang động hơn, quãng đường di chuyển trên sông cũng ngắn hơn. Du khách đi khoảng 1 tiếng đồng hồ là sẽ hoàn thành hành trình khám phá Tam Cốc

Tam Cốc Ninh Bình – chùa Bích Động

Chùa Bích Động nằm cách Tam Cốc khoảng 3 km. Chùa được xây dựng vào năm 1428 trên dãy núi đá vôi Trường Yên. Bích Động có nghĩa là Động Xanh. Bích Ðộng đã được mệnh danh là “Nam Thiên đệ nhị động” (động đẹp thứ nhì ở trời Nam).

Hai bên lối nhỏ dẫn đến cổng chùa là bạt ngàn hoa súng khoe sắc trên sông. Chùa Bích Động gồm 3 chùa riêng biệt: chùa Hạ, chùa Trung và chùa Thượng.

Chùa Hạ – Bích Động

Chùa Hạ có bàn thờ Phật và nơi tưởng nhớ những vị đạo sư đã xây dựng chùa. Chùa Hạ có 5 gian xây trên một nền cao dưới chân núi, kiến trúc chùa theo kiểu chữ Đinh. Vì kèo, xà ngang, xà dọc cũng bằng gỗ lim. Mái chùa là hai tầng mái uốn cong, gồm 8 mái. Các cột đá ở chùa hạ đều bằng đá liền một khối, không chắp nối, cao hơn 4m, làm được những cột đá như thế là một kỳ công.

Tại chùa Hạ, một bức Đại tự bằng chữ Hán ở chính giữa có ghi “Thanh thản cổ mộ” – để nói lên cái tâm chính của chùa là thanh bạch từ xưa đến nay. Trên cùng là tòa tam thế.

Chùa Trung – Bích Động

Từ chùa Hạ đi lên thêm khoảng 120 bậc tới lưng chừng dãy núi Ngũ Nhạc là chùa Trung. Ngay phía trước là hai chữ Bích Động tạc vào vách núi. Đây là một chùa rất độc đáo: một nửa gắn vào hang động, một nửa lộ thiên, chùa có 3 gian thờ phật.

Ngay trước cửa động có một chiếc chuông đồng cổ kính với những đường nét chạm trổ rất tinh xảo. Nhìn ra phía ngoài là cầu Giải Oan. Hầu hết khách qua đây thường “thỉnh” lên ba tiếng chuông ngân nga như để “giải oan” cho tâm hồn mình ở nơi cửa Phật được thanh thản.

Động Tối – chùa Bích Động

Từ chùa Trung lên cao khoảng 6 m là đến Động Tối. Đây là động chính, thâm nghiêm, tĩnh mịch. Đường lên Động Tối gần thẳng đứng, đi dưới cầu giải oan, vì cửa động có hình như cầu vồng. Động Tối là một không gian dài, rộng có điện thắp sáng. Tất cả như một thế giới cổ tích bị hoá đá của tạo hoá.

Dưới nền hang nhỏ này có nhũ đá giống như hình con rùa và đặc biệt có hai khối đá kỳ lạ, gõ vào kêu như tiếng mõ, một hòn nghe tiếng trầm, một hòn nghe tiếng thanh. Động Tối cũng là chùa thờ Phật – một ngôi chùa thiên tạo.

Chùa Thượng – Bích Động

Chùa Thượng còn gọi là chùa Đông, chùa thờ Quan Âm Bồ Tát. Đây là ngôi chùa nằm ở vị trí cao nhất, gần đỉnh núi Bích Động. Từ chùa Thượng nhìn ra xa có 5 ngọn núi đứng độc lập chầu về núi Bích Động, trông giống như 5 cánh hoa Sen, gọi là Ngũ Nhạc Sơn, gồm núi Tầm Sặng, núi Gia Định, núi Con Lợn, núi Đầu Cầu và núi Hang Dựa.

Bích Động là một ngôi chùa độc nhất vô nhị ở Việt Nam, không nơi nào có thế đất, thế núi như vậy. Chùa Thượng có hai miếu hai bên: bên phải thờ Thổ Địa, bên trái thờ Đức Sơn Thần. Cạnh chùa có một bể nước gọi là “bể nước Cam Lộ” của Quan Âm Bồ Tát. Phía trước là cánh đồng Ngũ Môn.

Đứng trên chùa Thượng có thể phóng tầm mắt bao quát được toàn bộ cảnh đẹp của chùa Bích Động, không những đẹp về phong cảnh duyên dáng hữu tình, về nghệ thuật văn hóa – kiến trúc, mà nơi đây còn mang ý nghĩa là một di tích lịch sử của tỉnh Ninh Bình.

Tuyến Hang Chùa – Hang Ghé – Hang Bụt

Với tuyến hành trình này, du khách sẽ ngồi thuyền khám phá những hang động xuyên thủy đẹp bí ẩn của Tam Cốc Bích Động Ninh Bình.

Đền Thái Vi

Đền Thái Vi là nơi thờ các vua Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông, các tướng Trần Hưng Đạo, Trần Quang Khải và hoàng hậu Trần Thị Dung. Xưa vùng núi Tràng An – Tam Cốc là nơi vua tôi nhà Trần về đây dựng hành cung Vũ Lâm trong kháng chiến chống Nguyên Mông. Để đến đền Thái Vi, du khách có thể dừng chân trên hành trình từ Tam Cốc hoặc đi bộ 2km từ bến thuyền Tam Cốc.

Động Thiên Hương

Động Thiên Hương nằm trên đường từ sông Ngô Đồng vào đền Thái Vi, là một động khô và sáng nằm ở lưng chừng núi có độ cao so với mặt đất khoảng 15 m. Động có chiều cao khoảng 60 m, sâu 40 m, rộng 20 m. Đỉnh động rỗng nên động còn có tên là Động Trời. Nằm gọn trong động là miếu thờ bà Trần Thị Dung, vợ vua Lý Huệ Tông. Là một người đã truyền cho nhân dân xã Ninh Hải nghề thêu ren.

Xuyên Thủy Động

Xuyên Thủy động là một động tối và ngập nước nằm dọc theo chiều dài khối núi Bích Động. Xuyên Thủy động như 1 đường ống hình bán nguyệt bằng đá dài khoảng 350 m uốn lượn từ phía Đông sang phía Tây. Chiều rộng trung bình của Xuyên Thủy động khoảng 6m, chỗ rộng nhất là 15 m. Trần và vách động thường bằng phẳng, tạo hoá như xếp từng phiến đá lớn thành mái vòm cung, bán nguyệt với muôn hình vạn trạng. Lối vào Xuyên thủy động ở phía sau núi, đối diện với đường vào chùa Bích Động. Tại điểm kết thúc hành trình xuyên thủy động, du khách có thể leo núi để tới động và chùa Bích Động.

Động Tiên

Động Tiên là động khô đẹp của khu du lịch Tam Cốc – Bích Động. Động nằm cách chùa Bích Động gần 1 km. Phạm vi động gồm có ba hang lớn, rộng và cao. Trần động có nhiều vân đá, nhũ đá rủ xuống lấp lánh nhiều màu sắc trông như những rễ cây lớn. Trên trần có nhiều dơi và chim cư trú. Đứng từ bên ngoài nhìn động như một lâu đài tráng lệ.

Các biến đổi của tự nhiên tạo nên những hình dáng kỳ thú của nhũ đá trong động với hình thù là cây tiền, cây thóc, ông tiên, cô tiên, con voi, con sư tử, con hổ, con kỳ đà, con rồng, con đại bàng, và cả những đám mây bay lượn nhiều màu sắc. Những khối đá trong động khi gõ vào sẽ tạo ra nhiều loại âm thanh rất lạ.

Chùa Linh Cốc

Chùa Linh Cốc nằm trong núi chùa Móc. Chùa quay hướng tây, phía trước là một cánh đồng nước. Theo văn bia đặt ở chùa, Linh Cốc có từ triều vua Trần Thánh Tông. Sân chùa rộng ở ngay chân núi, hai bên sân có nhà thờ tổ. 3 gian quay hướng tây bắc, đặt tượng thờ thánh tăng là đức A Nam Đà và đức tổ tây, mũi cao, tóc quăn, râu quai nón là người Ấn Độ. Nhà trai 5 gian, quay hướng đông nam.

Điện Mẫu quay lưng vào sườn núi, hướng tây nam, xây dựng theo kiểu chữ ” Tam”. Hậu cung là một gian thờ Tam Toà Thánh Mẫu gồm: Mẫu Thượng Ngàn, Mẫu Thoải, Mẫu Liễu Hạnh. Thiêu hương gồm 3 gian thờ Công Đồng Thánh Mẫu, Tiền Đường 5 gian, gian cuối bên tay trái có treo quả chuông.

Tam Cốc – Bích Động mùa nào đẹp nhất

Nên đi đến khu du lịch Tam Cốc Bích Động vào thời gian nào? Với hai mùa cơ bản là mùa mưa và mùa khô, Tam Cốc – Bích Động có mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 và kéo dài đến tháng 10, trong khi mùa khô kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4. Thời điểm tốt nhất để tham quan Tam Cốc – Bích Động là từ tháng 5 đến giữa tháng 6 vì đây là mùa lúa vàng ở Tam Cốc, với những cánh đồng lúa chuyển dần từ màu xanh sang màu lúa chín vàng tươi.

Nếu muốn tham dự các lễ hội của Ninh Bình như lễ hội Tràng An, lễ hội khai xuân chùa Bái Đính – ngôi chùa gắn liến với nhiều kỷ lục thế giới, thì các bạn nên đi vào tháng 1-4 Âm lịch.