Lễ hội Cầu Ngư Bình Định - Nét văn hóa độc đáo của người dân xứ biển

Đối với người dân Quy Nhơn, lễ hội cầu ngư là ngày lễ quan trọng nhất trong năm gắn liền với tín ngưỡng thờ cúng cá Ông của cư dân miền biển. Đến với lễ hội, bạn không chỉ được tìm hiểu về nét văn hóa ngư nghiệp độc đáo mà còn là dịp hòa mình vào không khí tươi vui, náo nhiệt với các trò chơi dân gian truyền thống.

1. Thời gian và địa điểm tổ chức lễ hội Cầu Ngư.

- Lễ hội Cầu ngư chính thức diễn ra trong 04 ngày, bắt đầu từ ngày 11 đến 15 tháng 2 âm lịch hàng năm, biển Nhơn Hải là nơi tổ chức lễ Cầu Ngư lớn nhất của Quy Nhơn, và Lăng Nam Hải chính là nơi bày biện, tổ chức, trang hoàng và chuẩn bị chu đáo cho lễ Cầu Ngư.

2. Nguồn gốc của lễ hội Cầu Ngư tại Bình Định.

- Lễ hội cầu ngư là loại hình văn hóa dân gian gắn liền với tục thờ cúng cá ông của ngư dân vùng duyên hải Trung bộ trải dài đến Nam bộ. Riêng tại Bình Định, lễ hội cầu ngư có mặt hầu hết các vùng ven biển thuộc huyện Hoài Nhơn, Phù Cát, Phù Mỹ, Tuy Phước và thành phố Quy Nhơn.

- Xuất phát từ văn hóa mưu sinh bằng hình thức ngư nghiệp, lễ hội cầu ngư được tổ chức mang ý nghĩa bày tỏ công ơn đối với vị thần Nam Hải đã chở che, ban bình an đến ngư dân làng chài, cầu mong một năm trời yên bể lặng, tàu thuyền ra khơi đánh bắt thủy sản được mùa bội thu.

- Bên cạnh đó, lễ hội còn là dịp để bái tế những người gặp tai họa bất ngờ trên sông nước, cầu mong họ được giải thoát theo quan niệm tín ngưỡng của ngư dân miền biển.

3. Những nghi đặc sắc trong lễ hội.

- Theo truyền thống, lễ hội cầu ngư bao gồm 2 sự kiện chính là “phần lễ” và “phần hội”.

- Theo thông lệ, lễ hội cầu ngư thường được diễn ra trong vòng 3 ngày 3 đêm theo trình tự lễ cúng trần thiết bài vị, nghi lễ nghinh thần, lễ an thần, đại lễ tế thần.

- Sau đó là phần hội được người dân chờ mong nhất với nhiều hoạt động hấp dẫn như hát chèo bả trạo, xây chầu hát bội, hát dân ca và tham gia những trò chơi dân gian.

- Ngày đầu tiên trong lễ hội cầu ngư:

+ Lễ vọng là nghi thức mở đầu cho lễ hội cầu ngư, được bắt đầu từ sáng sớm với mục đích cáo giỗ, cầu xin thần Nam Hải hiển linh báo cho dân làng điềm lành dữ trong năm sắp đến. Bao gồm nghi thức dâng ba tuần rượu và đọc văn cúng ca ngợi công đức của cá Ông trong việc giúp đỡ ngư dân làng chài.

+ Tiếp đó là lễ nghinh thần hay còn gọi nghinh ông Sanh. Tùy theo quy mô mỗi làng mà có nơi sẽ thực hiện nghi lễ rước thần ở dưới biển hoặc trên bờ, sau đó thỉnh về điện lăng để phụ hưởng và chứng lễ tế thần Nam Hải.

+ Kết thúc ngày đầu tiên trong lễ hội cầu ngư là nghi thức bái tế cô hồn diễn ra tại sân lăng ông Nam Hải. Các lễ vật cúng bái bao gồm bát cháo thánh (cháo hoa), bát gạo, muối, trầu cau, rượu cùng nhang đèn, đồ vàng mã.

- Ngày thứ 2: Đại lễ nghinh thần:

+ Đây là nghi thức lớn và trang trọng nhất trong 3 ngày lễ hội cầu ngư diễn ra, được tiến hành vào lúc nửa đêm ngày thứ hai bước sang sáng ngày thứ ba. Thông thường, người dân sẽ chuẩn bị thức cúng gồm có đầu heo, hoa quả, bánh tráng và đặc biệt không bao giờ dùng đồ hải sản để nghinh thần Biển.

- Ngày thứ 3: Lễ xây chầu hát bả trạo:

+ Lễ xây chầu hát bả trạo là nghi thức bắt buộc để mở màn cho buổi hát án vào ngày thứ 3 của lễ hội cầu ngư. Hát bả trạo là nghệ thuật văn hóa dân gian độc đáo của người dân duyên hải Trung Bộ, được tổng hòa nhiều yếu tố hát múa với đạo cụ chính là mái chèo. Nội dung diễn xướng mang ý nghĩa tạ ơn, ca ngợi đức cá ông và xin thần ban cho ngư dân cuộc sống bình an, no đủ.

- Phần Hội: Náo nhiệt những trò chơi dân gian miền biển.

+ Đan xen với phần nghi lễ là phần hội diễn ra cuối ngày 2 và đầu ngày thứ 3. Bao gồm các hoạt động dân gian truyền thống mang đặc trưng văn hóa ngư nghiệp như hò đối đáp trên thuyền, hô bài chòi, tổ chức hát bộ trong đêm, thi đua ghe, lắc thúng vào ban ngày…

4. Ý nghĩa của lễ hội cầu ngư đối với người dân Bình Định

- Nghi lễ không chỉ là hình thức tín ngưỡng lâu đời mà nó còn trở thành nơi gửi gắm niềm tin, ước mong về tương lai cuộc sống bình an, phồn thịnh mà khía cạnh cụ thể là được mùa biển.

- Đồng thời, đây là còn lại dịp để người dân Bình Định thể hiện lòng biết ơn đối với thế hệ tiền hiền, hậu hiền và những người có công trong việc phát triển các ngành nghề ngư nghiệp tại địa phương.

5. MỘT SỐ TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH THAM KHẢO.

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - PHÚ YÊN 3 NGÀY 3 ĐÊM.

- TOUR DU LỊCH QUY NHƠN - PHÚ YÊN 3 NGÀY 3 ĐÊM

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - PHÚ YÊN 3 NGÀY 3 ĐÊM - TÀU SẮT

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - PHÚ YÊN 3 NGÀY 2 ĐÊM

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - PHÚ YÊN 3 NGÀY 3 ĐÊM

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - QUY NHƠN - PHÚ YÊN 4 NGÀY 4 ĐÊM XE GIƯỜNG NẰM

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - QUY NHƠN - PHÚ YÊN 4 NGÀY 3 ĐÊM BẰNG MÁY BAY

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - PHÚ YÊN 3 NGÀY 3 ĐÊM

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - QUY NHƠN 4 NGÀY 3 ĐÊM BẰNG MÁY BAY

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - QUY NHƠN 2 NGÀY 3 ĐÊM

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - QUY NHƠN 3 NGÀY 3 ĐÊM BẰNG TÀU HOẢ

- TOUR DU LỊCH BÌNH ĐỊNH - QUY NHƠN 3 NGÀY 3 ĐÊM